Mieszkania i Budownictwo

Przesiąkliwość błony komórkowej jest niewielka i nie sprzyja nor­malnemu przewodzeniu wody i gazów w procesach życiowych drzewa. Zada­nie to spełniają specjalne przepusty, zwane jamkami. Wypełniają one wolne przestrzenie wtórnej błony komórkowej zamknięte cienką i przepusz­czalną błoną między przylegającymi do siebie komórkami. W sąsiednich ko­mórkach jamki są rozmieszczone parami naprzeciw siebie, tak że woda z roz­puszczalnymi w niej substancjami mineralnymi może swobodnie przenikać z komórki do komórki. Rozróżnia się sklejki proste i jamki lejkowate Jamka prosta ma kształt kanału o przekroju okrągłym lub owal­nym, przedzielonego w połowie długości warstwą błony pierwotnej. Wystę­pują one licznie szczególnie w komórkach miękiszowych. Jamka lejko­wata ma kształt lejka o przekroju zwróconych do siebie dwuramiennych widełek przedzielonych przepuszczalną błoną. Naprzeciw zewnętrznego otworu, zwanego okienkiem jamki, znajduje się zgrubienie w błonie wtórnej zwane zatyczką. Jamki lejkowate są jednostronne i dwustronne różnej wiel­kości, mają także okienka i różnego kształtu lejki, które mogą być szczelinowe, okrągłe i eliptyczne. Jamki lejkowate w porównaniu z jamkami prostymi zapewniają lepsze warunki przepływu wody, a równocześnie nie powodują osłabienia ścian komórek. Odgrywają one rolę wentyli regulujących krążenie cieczy i gazów między sąsiednimi komórkami.